یوگا از تبلیغ تا تحقیق (شماره 5)

             بسم الله الرحمن الرحیم
یوگا از تبلیغ تا تحقیق: (شماره 5)
یکی از نکات مهم در تحلیل و بررسی اعتقادات و باورها و آموزه های هر مکتب و مذهب و فرقه ای، این است که بدانیم واژه ها و اصطلاحات در دستگاه فلسفی و فکری آن جریان به چه معناست. لذا آنچه ضروری است معنا کردن اصطلاحات به صورت منظومه ای در آن دستگاه فکریست. به عنوان مثال کسی که شیعه ی اثنی عشری است، از آیه ی ید الله فوق ایدیهم چیزی را می فهمد که یک سنی حنبلی یا اشعری معنائی غیر از آن را می فهمد.
لذا اینکه ما بیاییم و در جریانی مثل یوگا، اصطلاحات و آموزه های آن را طبق باورها و مکتب فکری و دستگاه فلسفی خودمان معنا کنیم، جهالت محض است. 
آن معنائی که شیعه از صفات خدا میداند با آن معنائی که مثلا یک حنبلی  می داند، بسیار متفاوت است. همچنین معنائی که خدا برای یک موحد دارد با معنائی که خدا در نظام فکری یوگا دارد کاملا مغایر است. 
 متاسفانه همین عدم شناخت ما نسبت به نظام های فکری در مکاتب مختلف است که باعث می شود یک مبلغ یوگا بتواند با استفاده از تشابهات لفظی اصطلاحات یوگا و ادیان توحیدی(از جمله اسلام)،  یوگا را بگونه ای در بین ما مسلمین معرفی کند که گویا نه تنها تضادی  با معارف توحیدی ندارد بلکه موید آن نیز می باشد.
خدائی که یوگا در پی رسیدن به آن است با خدای یک موحد فقط تشابه اسمی دارد، آرامشی که یوگا به دنبال آن است فقط در لفظ مثل آرامش حقیقی است.
پتنجلی می گوید: زمانی که خدایان دعوتت می کنند، جائی برای تکبر و دلبستگی وجود ندارد، زیرا امکان احیای چیزهای نا مطلوب وجود خواهد داشت.¹ 
نکته ی شایان توجه آن است که آنچه در ترجمه ی آناندا جیوتی(موسوی نسب) به زبان فارسی«خدایان» ترجمه شده، در متن انگلیسی با تلفظ سانسکریتsthanis وارد شده است که در واقع همان Satan می باشد که معادل شیطان در زبان عربی بکار می رود.

کسی که در نوشته های پدر یوگای ایران (سید جلال الدین موسوی نسب) با واژه ی خدا برخورد می کند، خوب است که سایر نوشته های او را هم ببیند. آنجا که می گوید: شیوا(یکی از خدایان مهم هندو) اولین معلم یوگا بوده است و برای اولین بار آنرا به الهه ی پاروتی آموزش داده است.
یا آنجا که می گوید: کسی از پتنجلی می پرسد هدف یوگا چیست؟ او پاسخ میدهد: هدف یوگا رسیدن به اتحاد قوای سه‌گانه به منظور بیداری کندالینی و رسیدن به مرحله ی سمدهی(تسلیم در برابر ایشوره که نماد خدایان هندوست) است.
در جای دیگری اینچنین می گوید: توقف هرگونه خود آگاهی و فعل و انفعالات ادراکی در یوگا برای تسلط کامل روح بر همه ی قواست. اما روح که بدون آگاهی چیزی ندارد؛ پس منظور روحی بزرگتر و آگاهی ای برتر به نام آتمن شیوا یا ایشوارا(نماد خدایان هندو) است که بر همه ی قوای انسان مسلط می شود.
حال با این چند جمله از پدر یوگای ایران به نظر شما کسی که قائل به وجود شیوا و ایشوره و الهه ها است (یعنی کسی که قائل به وجود خدایان هندو در برابر وجود ذات اقدس حق متعال است) چه معنائی از خدا و فنا و رسیدن به کمال و حقیقت عالم را مد نظر دارد؟
تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل.

 

---

¹ . سوامی ساتیاناندا ساراسواتی‌، یوگاسوترَه‌های پَتَنجَلی. ترجمه سیدجلال‌الدین موسوی‌نسب (آناندا جیوتی). (تهران: فراروان، 1380)

 

یوگا از تبلیغ تا تحقیق (شماره 3)

بسم الله الرحمن الرحیم
یوگا از تبلیغ تا تحقیق    (شماره3)
عاقد سر سفره عقد، قبل از خواندن خطبه پرسید: عروس خانم شغلتون چیه؟ 
عروس جواب داد: حاج آقا، معلمم.
بلافاصله حاج آقا هم شروع کرد به تعریف وتمجید که؛ به به... آفرین به این عروس خانم! 
معلمی شغل انبیاست، شما می دونید که همون راه ابراهیم خلیل رو در پیش گرفتید؟ می دونید که موسای کلیم هم معلم بشر بود؟
و خلاصه کلی تعریف وتمجید کرد. در آخر از عروس خانم پرسید: خوب دخترم! حالا معلم چی هستی؟ عروس جواب داد: معلم رقص😂😂😂.

و این قضیه دقیقا همان سبک مواجهه ی جامعه ی ما با پدیده هایی مثل یوگا است.
در فضای تبلیغی به ما می گویند که یکی از مراحل یوگا سشه به معنای نظافت است. ماهم شروع می کنیم به تعریف وتمجید که اسلام هم گفته: النظافه من الایمان، عقل هم نظافت را می پسندد و...
غافل از اینکه، معنای سشه اصلا آن نظافتی نیست که ما می شناسیم.
بلکه منظور از سشه فقط چند عمل خاص است. نوشیدن آب نمک و استفراغ آن، کشیدن آب به داخل روده و سپس تخلیه ی آن، وارد کردن نخ از یک سوراخ بینی و خارج نمودن آن از سوراخ دیگر، از نمونه های سشه است.
ولذا می بینیم خود یوگی های هند در محیطی کاملا کثیف و آلوده زندگی می کنند.
به ما می گویند که یکی از مراحل یوگا، ایشوارا پرانیدهانا به معنای تسلیم خدا بودن است. ما هم شروع می کنیم به تمجید از یوگا، غافل از آنکه معنای آن تسلیم ایشوارا بودن است. ایشوارا هم نماد خدایان هندوست.
در پائین بطور خلاصه برخی از این تفاوت های معنائی آموزه های یوگا بین فضای تبلیغی و حقیقی را خلاصه وار متذکر می شویم.

اهیمسا:
تبلیغ: پرهیز از خشونت
تحقیق: آزار پذیری (در یوگاسوتره فصل 2 بند 34 آمده است: اگر کسی قصد آزار شما را داشت، تسلیم شوید و با جلوگیری از او موجب آزارش نشوید.)

سوادهیایه:
تبلیغ: خودشناسی
تحقیق: خود خدا انگاری(در یوگاسوتره فصل 2 بند 44آمده است: با سوادهیایه اتحاد و آمیزش با الوهیت دلخواه تحقق می یابد.)

سوریاناماسکار:
تبلیغ: یکی از وضعیت های جسمانی به نام سلام بر خورشید
تحقیق: نماز خواندن بر الهه و خدای خورشید (در علم عناصر ساتیاسنگاناندا در ص52 آمده است: وضعیت های جسمانی در یوگا، مناسک و عباداتی است که در قالبی نمادین برای نیایش خدایان انجام می شود.)

سامادهی: 
تبلیغ: فناء فی الله
تحقیق: سامادهی = طلوع آگاهی برتر= تسلیم در برابر ایشوره و خدایان هندو

حال این سوال مطرح می شود که همان طور که ما به عاقد ابتدای متن خندیدیم، آیا دیگران هم حق دارند به قضاوت های به دور از تحقیق ما در مورد آموزه های یوگا بخندند یا نه؟😂😂